Czym są adaptogeny?
Słowo „adaptogen” pochodzi z języka łacińskiego i oznacza przystosowywać, dopasowywać.
Adaptogenami nazywane są zioła, których działanie wywołuje w naszym organizmie homeostazę- stan równowagi osiągniętej poprzez zwiększoną wytrzymałość, siłę i odporność w obliczu stresu i chorób. Ta właściwość jest wynikiem pozytywnego wpływu adaptogenów na układ nerwowy, odpornościowy, hormonalny i florę bakteryjną.
Adaptogeny są nieszkodliwe (nietoksyczne), działają całościowo, układowo oraz wykazują właściwości normalizujące ludzki nastrój, ale nie nad stymulujące, ani nie blokujące normalnych jego funkcji.
Stosowanie adaptogenów w codziennej diecie prowadzi do ogólnej, długotrwałej poprawy samopoczucia, zwiększenia witalności i odporności na stres. Choć zaleca się stosować adaptogeny stale, ich działanie będzie odczuwalne także w przypadku suplementacji jedynie w okresach ostrego lub przewlekłego stresu.
Dlaczego działają?
Systematyczne stosowanie ziół adaptogennych, nie tylko poprawia ogólną kondycję i wytrzymałość ciała, ale również przyspiesza regenerację organizmu, pozwalając znacznie szybciej odzyskać siły po przebytej infekcji. Podstawową rolą tych ziół jest sprawne przywracanie organizmu do stanu równowagi. Dzięki temu szybciej adaptujemy się do warunków zewnętrznych i pozostajemy sprawni dłużej.
Wyjaśnienie tego mechanizmu, które jest obecnie najszerzej uznawane w środowisku naukowym, mówi, że adaptogeny działają poprzez stymulowanie niespecyficznych reakcji organizmu na stres poprzez oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (tzw. oś HPA)
Składniki aktywne znajdujące się w adaptogenach stymulują system odpornościowy poprzez układ neuroendokrynny i za pośrednictwem wielu szlaków metabolicznych pozytywnie oddziałując na nasze zdrowie i samopoczucie.
Adaptogeny wpływają na mózg, nerwy, gruczoły wydzielania wewnętrznego (przysadkę, tarczycę, przytarczyce, nadnercza, grasicę, szyszynkę, trzustkę, jajniki i jądra) i system odpornościowy, w ten sposób regulują, normalizują i wzmacniają ich funkcje.
Kierunki działania adaptogenów:
• Antyoksydacyjne
• Przeciwzapalne
• Podnoszące odporność
• Wspierające więcej niż jeden narząd/system
• Działające ochronnie na wątrobę, dające efekt detoksykacji
• Wzmacniające układ krążenia i układ nerwowy
• Chroniące przed szkodliwym promieniowaniem
Przykłady ziół i roślin adaptogennych:
- Żeń-szeń Panax ginseng
- Żeń-szeń syberyjski czyli Eleuterokok kolczasty Eleutherococcus senticosus (Eleutero)
- Cytryniec chiński Schisandra chinensis
- Witania ospała Ashwagandha-Withania Somnifera
- Różeniec górski Rhodiola rosea
- Traganek błoniasty Astragalus membranaceus
- Traganek szerokolistny
- Wąkrotka azjatycka Gotu kola
- Reishi Ganoderma lucidum